17 juni 2022

Ook Rijn ondergaat hittegolf, maar nog niet zo dramatisch als in Italië

Woensdag werd bekend dat in meer dan honderd steden en dorpen in Noord-Italië minder drinkwater krijgen geleverd. Dit is een gevolg van de lage waterstand van de rivier de Po, die in zeventig jaar niet zo laag is geweest. Het uitblijven van regen in het voorjaar werd verergerd door een gebrek aan sneeuw deze winter, waardoor ook nog eens minder smeltwater beschikbaar is. Daarbij ondergaat de regio een langdurige hittegolf met temperaturen oplopend tot 36 graden. Utilitalia, de vereniging van drinkwaterbedrijven in Italië, heeft opgeroepen om de drinkwatervoorziening van 125 steden en dorpen ‘s nachts stop te zetten zodat waterreservoirs weer op peil kunnen komen.

Ook de Rijn regio heeft een periode van droogte achter de rug en ondergaat op moment een korte hittegolf. Toch is de situatie daar niet zo dramatisch als in Italië. Op dit moment ligt de afvoer van de Rijn rond de 1300 m3/s dat is weliswaar lager dan normaal (rond de 2000 m3/s) en zal niet veel verder dalen. Door de grote hitte ontstaan ook onweersbuien in het Rijnstroomgebied die de aanvoer op peil houden, zelfs iets doen stijgen.

Maar we staan nog maar aan het begin van de zomer. Als bij stabiel droog zomerweer de onweersbuien uitblijven zal de afvoer van de Rijn afnemen. De stuwen in de Lek bij Driel, Amerongen en Hagestein houden het water vast voor voldoende diepgang voor de scheepvaart. Maar wanneer de afvoer van de Rijn richting de 600 m3/s gaat is dat onvoldoende om het zoute zeewater uit de Rijndelta te spoelen, met name in de regio Rotterdam. In dat geval wordt de stuw bij Hagestein op een kier gezet om toch voldoende afvoer te creëren.

Met het dalen van de afvoer zie we ook de concentratie aan chloride, het zoutgehalte van de Rijn zelf stijgen, er vindt dan immers minder verdunning plaats. De bekende historische zoutlozingen uit de Elzas zijn door de sluiting van de kalimijnen sterk verminderd. Maar de invloed van chloridelozingen is langs de Duitse Neder-Rijn is nog altijd groot, met name uit de zijrivieren de Lippe, de Emscher, maar ook op de Midden-Rijn via de Moezel, en vanwege enkele directe lozingen op de Rijn.

Dankzij het afbouwen van de steenkolenmijnbouw langs de de Lippe en Emscher is de verwachting dat de choride-lozingen uit deze gebieden in de toekomst verder zal afnemen. Er worden nu al richtlijnen gehanteerd waarin is vastgelegd dat wanneer de zoutconcentratie te hoog wordt het bemalingswater moet worden opgevangen. Dit zal een positief effect hebben op het zoutgehalte van de Rijn bij lage afvoeren in droge perioden.

Aanleiding: More than 100 towns in Italy’s Po valley asked to ration water | Italy | The Guardian