Lithium in Rijnwater vraagt aandacht

Omdat er nog geen wetenschappelijk onderbouwde streefwaarde voor lithium in het Rijnwater was, heeft Rijkswaterstaat aan het RIVM om een indicatie waarde gevraagd. In een recent rapport zijn de werkelijke lithiumwaardes getoetst en daaruit blijkt dat de indicatieve waarden worden overschreden. Mede met het oog op een mogelijke toename van lithiumwaardes in het Rijnwater adviseert Rijkswaterstaat de Nederlandse drinkwaterbedrijven om de lithiumgehaltes scherp in de gaten te houden.

Lithium is een zilverwit alkalimetaal dat in accu’s voor consumentenelektronica en elektrische auto’s wordt gebruikt. Daarnaast wordt het verwerkt in de glas- en keramische industrie. Verder wordt lithium ook ingezet als medicijn voor de behandeling van psychische klachten.

Risico op hogere lithiumconcentraties

Voor de Rijn zijn in het Duitse stroomgebied verschillende bronnen van lithium bekend. Met het afbouwen van de bruinkool- en antracietwinning zal ook de hoeveelheid afgepompt grondwater met lithium afnemen en daarbij meer verdund raken met regenwater. Daar staat tegenover dat er plannen zijn om lithium te winnen in het zuidelijke Rijndal van Duitsland, als bijproduct van geothermische energiewinning, Daardoor bestaat de verwachting dat de concentratie van lithium in de Rijn in de toekomst toch weer zal stijgen. Op basis van de meetgegevens in de Rijn, de (beperkte) toxicologische informatie en het feit dat lithium in de gangbare drinkwaterzuivering slecht tot niet wordt verwijderd, verdient lithium meer aandacht van drinkwaterbedrijven en (lokale) overheden. Vergunningverleners dienen rekening te houden met de drinkwaterfunctie van de Rijn wanneer zij eisen stellen aan (industriële) lozingen van lithium-houdend afvalwater of aan andere activiteiten waar mogelijk lithium bij vrijkomt.

Bekijk het rapport

Samenwerking om contrastmiddelen in rivierwater te verminderen

Gadolinium-gebaseerde contrastmiddelen (GBCA) zijn belangrijk voor MRI-scans, maar ze belanden via het riool ook in ons water, wat slecht is voor het milieu en ons drinkwater. Zelfs al gebruiken artsen ze per patiënt maar in kleine hoeveelheden, wereldwijd zorgt het gebruik ervan voor veel GBCA in rivieren. Stichting RIWA-Rijn zoekt actief de samenwerking met radiologen om het gebruik en de uitstoot van GBCA terug te dringen.

Om dit probleem aan te pakken moeten alle betrokkenen samenwerken, zoals de makers van GBCA, dokters en patiënten. Dokters, vooral radiologen, kunnen bijvoorbeeld minder contrastmiddel gebruiken bij een scan en beter nadenken over de manier waarop ze het toedienen. Bovendien verdienen alternatieven voor afvoer via het riool de aandacht.

In een eerste wetenschappelijk artikel heeft RIWA-Rijn samen met radiologen beschreven hoe GBCA werkt, hoe het in het milieu terechtkomt, en welke opties er zijn om de schade te beperken. Dat artikel vond veel weerklank in de medische wereld, waardoor de samenwerking nu in een tweede artikel is voortgezet. Als we slim omgaan met het gebruik van GBCA, kunnen we het milieu beschermen en toch goede diagnoses stellen. Het is belangrijk dat dokters zich bewust zijn van deze problemen, zodat ze betere keuzes kunnen maken en bijdragen aan een schonere wereld.

Lees de artikelen:

Tackling the increasing contamination of the water supply by iodinated contrast media

Review of strategies to reduce the contamination of the water environment by gadolinium-based contrast agents